Rivayetlerde, Kur'an okurken bazen üzüntü ve bazen ağlama tartışması gündeme gelmekte ve bu üzüntü, bir huşû ve korku halinin sonucudur. Bu durumda İlahi haşyet (Kulun işlediği günahlar sebebiyle veya Allah’ın celâl sıfatlarının kendinde tecelli edeceği düşüncesiyle kalbinde duyduğu endişe) insanı ağlatabilir ki bu da Cenab-ı Hakk'ın insandaki büyüklüğünü anlamak için elverişli sebeplerden biridir.
Huşû, kalbin Allâh muhabbeti ve korkusuyla dolu olması, uzuvların da bu duygularla huzur ve sükûn bulmasıdır.
Huşû, aslı kalpte, tezâhürleri bedende olmak üzere iki taraflıdır. Kalbe ait tarafı; Rabbin azamet ve celâli karşısında kendi hiçliğini idrâk ederek, nefsi, Hakk’ın emrine boyun eğdirmek, son derece yüksek bir edep, tâzîm ve saygı hissi duymaktır. Dış görünüşle alâkalı yönü de, bedenin uzuvlarında bu duygunun tesiriyle bir vakar ve sükûnetin meydana gelmesidir. Meselâ namazda gözlerin etrâfa değil, önüne ve secde mahalline bakması gibi…
Kur'an okurken, gayb alemi ile iletişim kurmak bir nevi odaklanma gerektirir. Bu dikkat ve konsantrasyon mümin için uyarı olmalıdır. İlahi evliyalar iyi haberler veren ayetleri okuduğunda Allah'ın mukaddes zatı mümin insanı müjdelediğinde insanların saadet ve mutluluk halinde olduklarını görüyoruz. Çünkü burada iman bu şekilde ortaya çıkıyor. İmanın da her yerde kendi görünümü vardır.
İnsan, Cenâb-ı Hakk'ın müminler için planladığı müjdeyi gördüğünde ve Kur’an okuduğunda, Allah'ın kendisine verdiği müjdeye lâyık olduğunu düşünür ve mutluluk duyar. Elbette bu mutluluk tek başına değildir, bu çok arzu edilen Allah'ın verdiği bir müjdedir. Öte yandan, bir mümin azap ayetlerini okumaya başladığında, bu azaptan kendisinin etkilenmesi muhtemel olduğundan, bu tehdidi kendi durumunu da kapsadığını düşünür ve bir üzüntü hali bulur.
Sonuç olarak Kur’an, mümini her aşamasında harekete geçiren bir gerçektir. Biri ileri doğru hareket ediyor, diğeri ise, vaad ve tehdit ayetlerini işittiğinde, bunlardan etkilenmemek için dikkat etmesini sağlayan, istenmeyen şeyleri yapmaktan vazgeçme hareketidir.
Bu yüzden Kur'an'ı hangi amaçlarla ve hangi bilgi kapasiteyle okumanın insan üzerinde kendisine uygun bir etkisinin olacağını görüyoruz.